17-10-2023
PGS.TS.BS Phạm Trịnh Quốc Khanh cho biết silicone được sử dụng từ nửa cuối thế kỷ 19 và hiện nay silicone được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực y tế, đặc biệt trong nhiều sản phẩm phòng ngừa - điều trị vết thương - sẹo.
Nội dung chính của bài viết
Show
Giai đoạn viêm, xuất tiết làm sạch vết thương
Ngay khi có vết thương sẽ hình tạo cục máu đông. Sau 6 giờ, Neutrophil và Monocyte thoát mạch dẫn đến thực bào các mảnh vụn hoại tử.
Giai đoạn tăng sinh tế bào
Thường bắt đầu từ ngày thứ 2, lúc này các biểu mô hóa mô hạt đã lấp đầy vết thương, Fibronectin và các yếu tố tăng trưởng biểu mô của tiểu cầu và đại thực bào làm tăng sinh tế bào. Đại thực bào kích thích tân tạo mạch hoàn tất vào khoảng ngày 6 - 7. Tăng sinh Fibroblast, yếu tố tăng trưởng của tiểu cầu, đại thực bào làm nguyên bào sợi tăng sinh, tổng hợp collagen và chất cơ bản gian bào hình thành mô hạt.
Giai đoạn hình thành mô liên kết
Bắt đầu ngày thứ 5-7, đỉnh cao 4 tuần sau thương tổn.
Co kéo vết thương
Bắt đầu vào ngày thứ 8-10. Quá trình này không do tế bào biểu mô mà do nguyên bào sợi, nguyên bào sợi cơ, collagen, proteoglyc dịch chuyển mép vết thương về phía trung tâm để đóng kín vết thương.
Quá trình thành lập sẹo
Diễn ra vào tuần thứ 3 và kéo dài nhiều tháng tới hàng năm. Sẹo non thành sẹo thật sự sau 12-18 tháng. Quá trình này sẽ giảm mạng lưới mao mạch dày đặc làm cho nguyên bào sợi cơ biến mất, sẹo mất dần màu đỏ và hiện tượng phù nề. Ngoài ra, khi thành lập sẹo sẽ giảm tổng hợp collagen, tăng liên kết chéo collagen làm tăng tính bền vững của sẹo. Collagenase phân cắt sự tích tụ quá mức của collagen. Giảm nguyên bào sợi dẫn đến giảm proteoglycans, thay thế bằng thành phần nước của vết thương.
Các yếu tố ảnh hưởng đến tiến trình liền vết thương như:
Bản chất của vết thương
Vết thương sạch sẽ nhanh lành hơn, kích thước và độ sâu (lớn hay nhỏ, nông hay sâu), độ bầm dập nhiều sẽ lâu lành hơn.
Yếu tố bệnh lý
PGS.TS.BS Phạm Trịnh Quốc Khanh, Trưởng Khoa Bỏng - Tạo hình Thẩm mỹ, Bệnh viện Trưng Vương; Giảng viên bộ môn Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ, Trường Đại học y Khoa Phạm Ngọc Thạch cho biết yếu tố bệnh lý dẫn đến vết thương chậm lành bao gồm:
Để điều trị sẹo lồi hiệu quả cần phụ thuộc vào các yếu tố:
- Tái phát
- Chưa điều trị
Smith papyrus (Ai cập) đã đề cập đến điều trị sẹo lồi từ 1700BC (2010) gồm:
Với phương pháp Triamcinolone tiêm trong sẹo:
Với phương pháp phẫu thuật sẹo:
Sẹo lồi có cuống <1cm:
Sẹo lồi có cuống rộng:
Sẹo phì đại:
Đối với phương pháp laser:
Pulsed CO2 laser: gây tổn thương nhiệt làm co rút vết thương, tái cấu trúc collagen. Kích thích phóng thích basic fibroblast growth factor và ức chế TGF beta1.
Phương pháp silicone:
Theo PGS.TS.BS Phạm Trịnh Quốc Khanh, các sản phẩm polysiloxane y học (Polydimethylsiloxane trọng lượng phân tử cao, gọi tắt là silicone) dạng gel hoặc dạng băng dán được sử dụng trong phòng ngừa và điều trị sẹo xấu là một trong các biện pháp được sử dụng rộng rãi phổ biến hiện nay. Silicone y học phải đạt yêu cầu: tinh khiết, gần như hoàn toàn không có Polydimethylsiloxane trọng lượng phân tử thấp cũng như các chất phụ gia và các chất xúc tác còn thừa, không gây độc và không gây phản ứng viêm, được sản xuất trong môi trường vô khuẩn.
Các dạng silicone bao gồm:
Đối với màng bán thấm giúp duy trì môi trường ẩm cho vết thương, phòng ngừa tổn thương thêm cho da khi thay băng đồng thời giảm đau khi thay băng và giảm số lần thay băng. Đối với vật liệu sinh học giúp che phủ vết thương đến khi liền thương đồng thời giảm thay băng.
Đối với dạng gel tự khô chủ yếu dùng cho vết thương phẫu thuật, sử dụng ngay khi có vết thương có tác dụng giữ ẩm cho vết thương, hiệu quả cho sử dụng vùng mặt, vùng khó cố định. Đối với băng thun và lớp silicone giúp giữ ẩm vết thương và giảm thâm nám.
Cuối cùng, PSG.TS.BS Phạm Trịnh Quốc Khanh kết luận rằng silicone đóng vai trò quan trọng trong suốt quá trình liền thương, đây là 1 trong những chất liệu góp phần giữ ẩm vết thương, giúp vết thương liền nhanh, giảm đau, ngứa đồng thời giảm hậu quả sẹo xấu. Trong điều trị sẹo xấu, việc sử dụng silicone cần được kết hợp với các phương pháp điều trị khác (điều trị đa mô thức) để có thể đạt được kết quả tối ưu nhất, việc làm mất sẹo là hoàn toàn không thể. Nhìn chung, sử dụng silicone trong phòng ngừa và điều trị sẹo là một trong nhiều phương pháp nhằm mục đích cuối cùng là cải thiện hình ảnh và chất lượng sẹo, giúp cải thiện tính thẩm mỹ của sẹo.
Xem thêm bài báo gốc tại: PGS.TS.BS Phạm Trịnh Quốc Khanh - Tối ưu hóa kết quả điều trị sẹo
TIN TỨC LIÊN QUAN
SHOWING 3 COMMENTS
THÊM BÌNH LUẬN